Kiraye ev
Muasir dovrde evlerin daimi alinmasindan daha cox onlarda kiraye meskunlasma sektoru daha cox inkisaf etmisdir. Kiraye evler yasayis seviyyesine gore bir-birinden qiymetlerine gore cox ferqlenir. Bu ferqi yaradan esas meyarlar evlerin lokal yerlesmesi, seher merkezlerine, iase obyeklerine ve ya kurort istirahet mekezlerine yaxin yerlesmeleridir.
Diger terefden yasayis ucun lazim olan ehtiyaclarin odenmesi yeni, evin daxili arxitekturasi, icindeki avadanliqlari ve kommunal teminati da bu strukturun esas teyinedicilerindendir. XX esrden baslayaraq inteqrasiyalarin baslamasi, olkelerin inkisafinda merkezlesdirme sistemine kecilmesi, is yerleri olan zavod ve fabriklerin xammal ve enerji menbelerine yaxin yerlesdirilesi , olan isci elebatini xeyli artirmisdir.
Seherlerin formalasmasinda esas mertebesi ehate eden kend ehalisi de bu deyisikliye istinaden merkez erazilere axin etmis ve yasamaq meqsedi ile odenisli qaldiqlari yerler vasitesile kiraye sektoru yaranmaga baslamisdir. Otelcilyin bir qolu hesab edilen kirayecilik ondan xeyli ferqlenmeyi bacarmisdir.
Bele ki, kiraye sektoru daha uzun muddet yasayisi temin etmek ucun nezerde tutulub neinki otelcilik kimi gunluk. Hazirda bir cox olkede ehalinin yerlesdirilmesi bu prinsip uzerinden yerine yetirilir. Bu sahede Turkiyeni misal gostermek olar ki, onun da ehalisin 30 % yaxini kiyaye evlerde yasayirlar. Istanbul, Ankara, Izmir, Bursa Turkiyede en cox kiraye evlere ehtiyac olan eraziler kimi qeyde alinmisdir.
Azerbaycanda kiraye sektorunun en inkisaf eydiyi seherler esasen Baki, Sumqayit, Gence ve Naxcivandir. Lakin Baki bu sahede xususi ile ferqlenir . Is yerlerinin coxlugu ve en esasi da universitetlerin burada yerlesmesi bu sektorun inkisafinin esas teminatcisidir.
Her il minlerle telebenin Bakiya gelmesi bu sahenin her an inskisafda olmasini temin edir. Secilen evler esasen metro ve universitetlere yaxin secilir. Bu sebebden de bele erazilerde ki evlerin kiraye qiymetleri digerlerine nisbeten daha baha olur. Buna baxmayaraq telebatin cox oldugu evlerde mehz bunlardir.
Azerbaycan torpaqlarin 20% nin isgalda olmasi ile elaqeder olaraq torpaqlarindan didergin dusmus 1 milyona yaxin ehalinin Baki ve etraf erazilerde meskunlasmalari ile neticelendi. Bu insanlarin bir qismi yataqxanalara yerlesdirildi. Bir qismi ise bu gune kimi de kirayeci heyati yasayirlar. Kiraye evlerin qiymetinin tenzimlenmesinde onlarin da rolu danilmazdir.
Dunyanin en bahali kiraye evleri esasen turizm cehetden elverisli yerlerde yerlesenlerdir. Bele evler esasen istirahet merkezlerinin yaxinliginda olur. Biz xarice gederken bele evlerde kiraye olaraq qala bilerik. Amma dunyanin kiraye ev bazarinin en yaxin zamanlarda evlerin qiymetlerinin daha da bahalasacagi deyilir. Bu da esasen insanlarin otellere olan telebatini artiracaqdir.
Umumen Baki erazisinde bir cox oteller movcuddur. Tebii ki, bu cur otellerde de kiraye qiymetleri bir-birine nisbeten daha ucuz olur. Umumen otel axtararken ilk gorduyunuz oteli secmemelisiniz. Cunki eger siz ilk gorduyunuze he deseniz bu zaman onlar size daha baha qiymetler deyecekler. Cunki oteller de bezi reklamlar verirler. Bezen hemin otellerde olan otaqlarin qiymetleri hemin otagi hansi meshurun reklam etmesi ile olculur.
Buna aldanmaq tebii ki, yolverilmezdir. Tutaq ki, men otelde qalmaga qerar verirem. Onlar mene Amerika Birlesmis Statlarinin evvelki prezideti Barak Obamanin qaldigi otagi meslehet gorurler. Elbette ki, men ondan ucuz olan basqa otagi sececem. Ele insanlar var ki, bele bir otaqlarin esasen onlar ucun daha yaxsi oldugunu umid ederek hemin otaqlari sececekler. Bu onlarin bos yere elave pul xercleyeceklerine getirib cixaracaqdir. Ona gore biz otel secerken bu cehetlere hemcinin basqa kicik nuanslara diqqet yetirmek lazimdir.