Kiraye ev elanlari
Heyat cox cetindir. Ister maddi terefleri olsun, ister menevi, isterse de sosial-psixoloji. Heyatimizi cetinlesdiren, bizi narahat eden sebeblerse muxtelif ola biler. En boyuk problem serait ve imkanlarin darligidir. Butun dunyada oldugu kimi, olkemizde de cetin iqtisadi dovr hokm surur. Is yerlerinde ixtisarlarin olmasi, infilyasiya, boyuk fabrik ve zavodlarda avtomatlasdirma ile elaqeli olaraq canli isci quvvesine olan telebin azalmasi ve s. insanlarin maddi veziyyetinin cetinlesmesine getirib cixarir.
Bele olan halda ailenin temeli sayilan, aile uzvulerini bir damin altina toplayan evlerin alinmasi ve tikintisi boyuk probleme cevrilir. Aileler boyudukce, yeni aileler qurulduqca ev problemleri de boyuyur, boyuyur ve en vacib ehtiyac kimi sosial problemlerin basinda dayanir. Duzdur bu gun olkemizde dovletin genc ailelere diqqeti boyukdur. Ipoteka kreditleri vasitesile minlerle genc aile shexsi eve sahib olub. Muxtelif tikinti sirketleri guzestli kredit sertleri ile evlerin satisini teskil edir.
Butun bunlar teqdire layiqdir elbette. Ancaq nezere alsaq ki, butun eve ehtiyaci olanlarin muqavileli is yerleri, ayliq stabil maaslari yoxdur, demeli, hami evsiz ailelere samil olunmus imkanlardan tam yararlana bilmir. Tebii olaraq, bu zaman ev problemi ile qarsilasan her kesin ilk aglina gelen kiraye ev elanlari olur. Bezileri kiraye ev elanlari saytlarinda axtaris aparir, bezileri kiraye ev elanlari ile tanis olmaq isteyirem deye dasinmaz emlak agentliklerine uz tutur, kimileri de qezetlerin elan sehifelerinde yerlesdirilmis kiraye ev elanlarini bir-bir qeyd eliyir ozu ucun. Gencler adeten saytlara uz tuturlar. Orta neslin numayendeleri qezetlere. Isim coxdu onsuzda, bir de kiraye ev elanlari ile elave vaxt serf etmeyim deyen mueyyen bir tebeqe ise, daha cox muraciet edir emlak kirayesi ile mesgul olan agentlik ve ferdi shexslere.
Ancaq demek olar ki, rahatliq ve operativlik baximindan en serfelisi, en tez yenilenebilen ve cox cesidlisi ele saytlardi. Qezet ve agentliklerde elanlarin her gun yenilenmesi ve ya her gun yeni elanin yerlesdirilmesi qeyri mumkundur. Ya her gun seherin butun emlak egentliklerini gezmelisiniz ya da her gun yeni qezet almalisiniz. Bu ise hem vaxt, hem de pul cehetden serfeli deyil. Eksine saytlarin kiraye ev elanlari ile ister computer vasitesile evden, isden, isterse de yol ustu telefonlardan istifade etmekle xeberdar olmaq mumkundur. Hetta her deqiqe yeni bir elanin yerlesdirildiyini gore bilerik Kiraye ev elanlari muxtelif istiqametlerde qruplasdirilir.
Bu ise musterilere daha yaxsi xidmet gostere bilmek, onlarin isini asanlasdirmaq ve konkret lazimi istiqamete yoneltmek meqsedi dasiyir. Kiraye ev elanlari axtarisini vererken biz adeten, neticeleri qiymetler, kend evleri, bag evleri, villalar, yeni tikililer, kohne binalar, esyali evler, bos evler, ela temirli menziller, orta temirli menziller ve s. qruplasdirilmis sekilde elde edirik. Tebii olaraq secim musterinin oz elindedir. Her musteri oz imkanlari, seraiti ve ehtiyaclarina gore deyerlendirir kiraye ev elanlarini. Kiraye ev elanlarinin sayt, qezet ve ya agentlikler vasitesile verilmesinden asili olmayaraq, butun elanlarin metni deqiq ve mulk sahibinin fikrinin megzi aciq olmalidir.
Bu hem musteri, hem mulk sahibi, hem de vasitecinin isini asanlasdirir. Elan metninde ev sahibinin evin kirayesi ucun deqiqlesdirdiyi konkret mebleg, sertler – aile ve ya tek yasayanlar ucun, telebe ve ya isleyenler ucun, yalniz azerbaycan vetendaslarina ve s. kimi, kommunal xerclerin odenisi ile bagli qerar, menzil ve esyalarin semereli duzgun istifadesi sertleri deqiq qeyd edilmelidir.
Bu ilk once mulk sahibinin rahatligini temin edecek, sertlere uygun olmayan muracietlerin ve elave vaxt itkisinin qarsisini almis olacaq. Ikinci bir terefden, musteri de eynile ev sahibi kimi, ne axtardigini bilmelidir. Oz imkanlari daxilinde, ailesini, isini diqqete alaraq, telabatina uygun olan unvan, qiymet, ve diger kriteriyalari konkretlesdirmelidir. Bu musterinin duzgun secim ede bilmesi ucun en basilica sertdir.
Bir sozle tereflerin bir-birini duzgun basa dusmesi ve sonradan qarsiliqli munaqiselerin yaranmamasi ucun sertler, ehtiyac ve telebler duzgun ayird edilmelidir. Hetta, kiraye ev elanlari ile beraber, ilkin teessurat yaratmaq ucun evlerin sekillerinin de elana elave olunmasi daha yaxsi olar. Bu gun kiraye bazarinda her budceye ve telabata uygun xeyli sayda evler teklif olunur.
Ancaq cox teessufler olsun ki, bu gun olkemizin kiraye menzil bazarinda catismayan xususiyetler de var. Hem menzil sahibleri, hem de musterilere bir cox ustunlukler vere bilen, yeri geldikde onlarin oz huquqlarini qorumasini temin eden kiraye muqavileleri baglanmir nedense. Bu da basqa movzudu eslinde.
Ferqli dusunceli, muxtelif teleb ve sertleri olan ev sahibleri ve musterilerin arasinda yegane ortaq noqte kiraye muqavilesidir. Tereflerin teleb ve ohdeliklerini tenzimleyen bu huquqi sened haqqinda olkemizde cox az insan dusunur nedense. Umid edek ki, yaxin geleckde kiraye ev elanlarinin metnini oxuyarken qarsilasacagimiz ilkin sert kiraye muqavilesi serti olacaq.