Ev alqi satqisi Sumqayit
Insanlari maraqlandiran esas meselelerden biri de alqi-satqidir. Alqi-satqi heyata kecirilen zaman insanlar arasinda alqi-satqi muqavilesi baglanir. Alqi-satqi muqavilesi mulki dovriyyede istifade edilen en cox yayilmis muqavile nvudur. Bu muqavileden hem sahibkarliq fealiyyeti sahesinde, hem de vetendaslar arasinda genis istifade edilir. Azerbaycan Respublikasinin Mulki Mecellesinin 29-cu feslinde alqi-satqi muqavilesinin yeddi novu ferqlendirilir ki, onlarin her biri musteqil paraqraflar teskil edir; heyvanlarin, quslarin ve baliqlarin alqi-satqisi, perakende alqi-satqi, mallarin gonderilmesi, dasinmaz esyalarin alqi-satqisi, teleblerin alqi-satqii.
Qeyd etmek lazimdir ki, alqi satqi muqavilesinin gosterilen ferlendirilmesi muqavilenin obyekti,meqsedleri, istirakcilarin terkibi nezere alinmaqla heyata kecirilmisdir. Misan ucun, muqavilenin obyektine gore heyvanlarin,quslarin,baliqlarin ve dasinmaz esyalarin alqi-satqisi, muqavilenin meqsedine gore sinama ucun alqisatqi,muqavilenin istirakcilarinin terkibine gore perakende alqi-satqi ve faktoring ferqlendirilmisdir. Bir sira olkelerin qanunvericilik tecrubesinin tehlili gosterir ki, alqi satqi muqavilesinin bu cur ferqlendirilmesi ve belelikle de muvafiq feslin konstruksiyasi ozunu dogruldur.
Alqi-satqi muqavilesinin novleri ise muxtelif huquq sistemlerinde ferqlenir. Meselen, Rusiya Federasiyasinin Mulki Mecellesinde alqi-satqiya dair muvafiq fesil paraqraflara bolunse de, muqavilenin konkret novleri Azerbaycan Mulki Mecellesinin 29-cu feslinden ferqlenir. Beli ki, Rusiya Federasiyasinin Mulki Mecellesinde alqi-satqinin perkande alqi-satqi, mallarin gonderilmesi, dovlet ehtiyyatlari ucun mallarin gonderilmesi, muessisenin satilmasi kimi novleri muvafiq paraqraflarla tenzimlenir.
Respublikamiz erazisinde alqi-satqi zamani bu cur esas nuanslara fikir verilmir. Bu da ev-alqi satqisi zamani insanlar arasinda problemlere getirib cixarir. Olkemizde Sumqayitda da ev alqi-satqisi genis yayilmisdir. Alici ve satici arasinda problemler de esasen saticinin oz ohdeliklerini pozmasindan yaranir.
Esasen Mulki Mecellede bele deyilir ki, satici alqi-satqi muqavilesinde nezerde tutulan esyani aliciya vermeye borcludur. Eger alqi satqi muqavilesinde ayri qayda nezerde tutulmayibsa, satici esyani aliciya vermekle bir vaxtda onun levazimatini, habele esyaya aid olan, qanunvericilikde ve ya muqavilede nezerde tutulan senedleri de vermeye borcludur. Bunlara esasen texniki pasport, keyfiyyet sertifikati, istismar telimatini ve i. a daxildir. Bu zaman esyanin ve ya evin verilmesi dedikde esyanin ve ya evin alicinin faktiki ve ya huquqi sahibliyine kecmesi istiqametinde heyata kecirilen her hansi hereket basa dusulmelidir.
Onu da qeyd etmek lazimdir ki, hec de her hansi esyanin ve ya evin alicinin sahibliyine verilmesi vacib deyil. Bu hansi hallarda ola biler. Meselen, satici alqi satqi muqavilesini imzaladiqdan sonra ohdeliyi icra ederek hemin evi hemin sexlere teslim edir. Yeni bu evin sonra alici terefinden itirilmesine satici hec de cavabdeh deyildir. Ev alqi-satqisi bir az çetindir. Cunki biz bir evi demek olar ki, en azi bir nece ay erzinde sata bilerik. Amma biz bu zaman mueyyen qeder cox vesait elde ede bilerik. Bu vesait cox vaxt 3-4 min manata qeder yüksele bilir. Biz bir nece ay erzinde minlerle manat pul qazana bilerik. Bu bizim satis qabiliyyetimizden asilidir.
Insanlarin ev alqi satqisinda Sumqayiti secmesinin esas sebebi Sumqayitin onlar ucun elverisli olmasidir. Bu seher de denizin olmasida elverislidir. Cunki men yay vaxti basqa bir seherde ev kiraye goturmek ve ya almaq istesem tebii ki, Lenkeran, Sumqayit, Baki ve basqa erazileri secerem. Buna insanlarin onem vermesi esasen su hovzeleri ile baglidir. Cunki burada rahatliqla, yay aylarinda istediyim vaxt istirahet ede bilerem. Sumqayit hemcinin erazi baximindan Baki seherine yaxindir.
Biz istediyimiz vaxt Bakiya 20-30 deqiqeye gede bilerik. Baki seherine biz Sumqayitdan suret qatari, avtomobil ve ya avtomobil vasitesile mumkundur. Son zamanlarda respublikamizda geden inkisafla elaqedar suret qatarinin istifadeye verilmesi insanlarin Bakiya getmesini asanlasdirmisdir. Sumqayit seheri bu xususiyyetlerine gore diger seherlerden daha prestijlidir.
